Op 28 november 2025 ontving Prof. Inez Germeys, voorzitter van PsychoseNet België vzw en hoofd Centrum voor Contextuele Psychiatrie KU Leuven, een eredoctoraat van de Universiteit van Basel, de oudste universiteit van Zwitserland.
Een eredoctoraat, waarom is dit relevant? Dit is niet alleen een prachtige erkenning voor Inez’ haar werk, maar ook een teken dat er binnen het wetenschappelijk onderzoek naar psychische problemen, een nieuwe, meer mensgerichte koers wordt gevaren.
Wat is een eredoctoraat?
Een eredoctoraat is één van de hoogste onderscheidingen die een universiteit kan uitreiken. Het is een manier om iemand te bedanken die een uitzonderlijke bijdrage heeft geleverd aan de wetenschap of aan de samenleving. Professoren van een universiteit mogen kandidaten voordragen die volgens hen een belangrijke impact heeft gehad op ons begrip van mens en maatschappij. Uit die voordrachten kiest de universiteit vervolgens de uiteindelijke laureaten. Dit jaar koos de faculteit Psychologie van de Universiteit van Basel voor Prof. Inez Germeys, omwille van haar baanbrekende werk in het onderzoek naar psychische klachten.
Waarom kreeg zij dit eredoctoraat?
Prof. Germeys werd bekroond voor haar vernieuwend onderzoek op 4 domeinen:
- Inzicht in psychologische processen die een rol spelen bij het ontstaan van psychische klachten in het algemeen en psychose in het bijzonder,
- Onderzoek naar hoe mensen en hun omgeving elkaar beïnvloeden, en hoe sociale processen bijdragen aan psychische kwetsbaarheid,
- Pionierswerk met digitale technologie om het dagelijks leven van mensen in kaart te brengen zodat onderzoekers psychische processen beter kunnen begrijpen,
- De vertaling van deze digitale vernieuwingen naar de klinische praktijk, zodat ze mensen echt kunnen helpen.
En nu in mensentaal?
Toen Inez Germeys in 1996 begon met haar onderzoek, keek men vooral naar psychische problemen als ‘ziekten van de hersenen’. Zij doorbrak die eenzijdige kijk door iets eenvoudigs én revolutionair te doen: mensen vragen om een dagboek bij te houden van hun dagelijks leven. Dit dagboekonderzoek liet zien dat psychische klachten niet zomaar ‘in het hoofd’ zitten, maar sterk verbonden zijn met je dagelijkse omgeving. Niet alleen grote gebeurtenissen, zoals trauma’s, spelen een rol, maar ook kleine alledaagse ervaringen. Ze toonde onder meer aan dat:
- Psychose vaak een stress-gerelateerde kwetsbaarheid is: mensen reageren sterker op stress en herstellen er trager van,
- Grote gebeurtenissen zoals trauma of gepest worden maken je gevoeliger voor stress,
- Sociale verbondenheid en de kwaliteit van je dagelijkse sociale contacten hangen sterk samen met psychische welzijn, ook bij jongeren
Door technologische vooruitgang kon het dagboek uitgroeien tot een digitale tool. Dat opent heel nieuwe mogelijkheden voor de zorg: je kan mensen volgen in real time, in hun eigen dagelijkse context. Vandaag leidt prof. Germeys een groot Europees project dat onderzoekt hoe deze digitale methode ingezet kan worden in de geestelijke gezondheidszorg. Daarnaast ontwikkelde zij een app die mensen helpt om vaardigheden uit de therapie ook thuis en in hun dagelijks leven toe te passen.
Waarom is dit vernieuwend?
Prof. Germeys noemt haar vakgebied Contextuele Psychiatrie. Dat betekent dat psychische klachten nooit ontstaat in een vacuüm: ze zijn het resultaat van een wisselwerking tussen wie je bent (biologie, genetica, kwetsbaarheden) en wat je meemaakt (omgeving, stress, relaties). Dit is een duidelijke stap weg van de oude, puur biologische kijk op psychische problemen. Maar ook de digitale component is vernieuwend. Met digitale dagboeken en apps kunnen mensen hun eigen patronen beter begrijpen: “Wat triggert mij?, Wat helpt mij?, Hoe voel ik mij in verschilende situaties?” Zo krijgen ze zelf een actievere rol in hun herstel. En therapeuten kunnen met die informatie behandelingen persoonlijker en effectiever te maken. Deze aanpak wijst de weg naar een meer gepersonaliseerde en mensgerichte geestelijke gezondheidszorg.
Waarom is dit eredoctoraat belangrijk?
Dit eredoctoraat is het eerste eredoctoraat voor een onderzoeker in de psychiatrie in Vlaanderen. Het is dus niet alleen een eerbetoon aan het werk van Prof. Germeys zelf, maar ook een erkenning van het belang van onderzoek naar psychische gezondheid. Dit is hard nodig: onderzoek naar psychische aandoeningen krijgt vaak minder financiële steun dan andere medische domeinen zoals kankeronderzoek of virologie. En toch weten we dat psychische klachten een enorme impact hebben op het leven van mensen, hun omgeving, en de de samenleving. Gelukkig komt er meer aandacht. De Koning Boudewijnstichting lanceerde onlangs een nieuwe financieringsmogelijkheid voor onderzoek naar psychische problemen, gebaseerd op een rapport van de Hoge Gezondheidsraad, opgesteld onder leiding van Prof. Germeys. Het eredoctoraat onderstreept bovendien de internationale waardering van haar contextuele benadering.
En zo opent deze erkenning de deur voor meer mensgericht, toekomstgericht en innovatief onderzoek naar psychische gezondheid.
Team PsychoseNet is alvast heel fier!
Het team van het Centrum voor Contextuele Psychiatrie (CCP) onder leiding van Professor Inez Germeys verzorgt regelmatig een blog over nieuwe ontwikkelingen in de wetenschap op het gebied van psychiatrie in het algemeen en psychose in het bijzonder. (X: @ccp-leuven; @inezgermeys)
Meer blogs van CCP kan je ontdekken via deze link
Reacties: