Ieder mens reageert anders op medicatie.  Voor de één werkt een middel, voor de ander levert het vooral bijwerkingen op. De één ervaart geen problemen met afbouwen, de ander heel veel. Een standaardmanier om medicatie af te bouwen is er dan ook niet. Wel zijn er gemeenschappelijke ervaringen, basale onderzoeksresultaten en relevante informatie die behulpzaam kunnen zijn bij het afbouwproces.

Voor iedereen geldt: bouw nooit op eigen houtje af en overleg dit altijd met je arts en/of behandelaar. ‘Cold turkey’ stoppen met medicatie kan ernstige ontwenningsverschijnselen veroorzaken en tot heftige psychotische en/of stemmingsklachten leiden.

Bekijk de animatie “Hoe kom ik van medicatie af?”

Psychofarmaca afbouwen – De Harm Reduction methode

De gids ‘Psychofarmaca afbouwen” is de Nederlandse vertaling van de Harm Reduction Guide, Coming off psychiatric Drugs – een Amerikaanse gids waarin gebruikers van psychofarmaca alle informatie die ze konden vinden over het afbouwen van medicijnen bij elkaar hebben gezet om zo mensen die dat willen zo goed mogelijk te ondersteunen bij het afbouwproces.
De gids is samengesteld door Will Hall (een Amerikaanse ervaringsdeskundige, coach, trainer en schrijver), met informatie die bij elkaar is gebracht door het Icarus Project en het Freedom Center.

De gids is niet bedoeld om mensen over te halen om te stoppen met psychofarmaca, maar wil mensen die daarover nadenken graag ondersteuning bieden om de juiste keuze te maken. In een cultuur die verdeeld is tussen enerzijds de promotie van medicijnen door de farmaceutische industrie en anderzijds de anti-medicatie agenda van sommige activisten, hoopt de Harm Reduction methode te helpen om een zorgvuldige afweging te maken.

Harm Reduction betekent ‘schade beperken’, want medicatie afbouwen is een ingewikkeld proces

In de gids wordt ook de mening gehoord van mensen die besloten hebben om medicijnen te blijven gebruiken of alleen minder te gaan slikken. Veel mensen hebben baat bij medicijnen en kiezen ervoor ze te blijven gebruiken. Ondanks de risico’s en bijwerkingen ervan kan dit soms een betere keuze zijn onder de omstandigheden. Tegelijkertijd kunnen medicijnen zoals antipsychotica en lithium veel schade veroorzaken, soms zelfs meer dan het probleem waarvoor ze zijn voorgeschreven.

Te vaak gebeurt het nog dat mensen zonder professionele hulp hun eigen weg moeten zien te vinden in het doolhof van de psychiatrie.

Taperingstrips

Bij het afbouwen van antipsychotica, antidepressiva, slaap- en kalmeringsmiddelen kunnen zich allerlei problemen voordoen. Problemen waar mensen zoveel last van kunnen hebben dat stoppen met de medicatie niet lukt, of alleen met heel veel moeite en klachten. Ontwenningsverschijnelen zijn een van de belangrijkste probleem tijdens het afbouwen. Dit zijn fysieke en psychische klachten als gevolg van abrupt stoppen of een te snelle dosisverlaging. Deze ontwenningsverschijnselen kunnen (zo veel mogelijk) worden voorkomen door niet in één keer te stoppen, maar door de dagelijkse in kleine stapjes de dosis te verlagen en daarvoor ruim de tijd te nemen.

Om zorgvuldig en nauwkeurig af te kunnen bouwen kan in overleg met de apotheek gezorgd worden voor aangepaste dosering van medicatie in de vorm van taperingstrip. In Nederland worden de taperingstrips nog niet terugbetaald. In België is het idee van de taperingstrips nog niet ingeburgerd. Artsen stellen nu vaak voor om medicijnen af te bouwen via een dag om dag systeem. Als je wil afbouwen van 100 mg naar 50 mg is die stap vaak te groot en wordt voorgesteld om de ene dag 100 mg te nemen, de dag erop 50 mg en vervolgens weer 100 mg. Dit kan echter toch nog vaak voor sterke ontwenningsverschijnselen zorgen. Momenteel woedt de discussie in Nederland heftig. In België wordt ze nog niet gevoerd, al is ook hier de nood groot.   Lees hier meer over taperingstrips.

Evalueer werking en bijwerkingen regelmatig

Als je medicatie gebruikt is het belangrijk om regelmatig de werking én bijwerkingen te evalueren met je behandelaar. Doet de medicatie wat het moet doen? Heb je niet te veel last van bijwerkingen? Ook wanneer je gaat afbouwen is het heel belangrijk hier goed op te letten.

Met onze checklist antipsychotica kun je dit makkelijk online evalueren, uitprinten en meenemen naar je behandelaar.