Vraag
Beste,
Mijn oudste dochter heeft op 21 jaar een eerste psychose doorgemaakt en momenteel zit ze opnieuw in een woelige periode. Mijn twee andere kinderen maken zich, naast zorgen om haar, ook zorgen hoe gevoelig zij zijn voor een psychose want hun papa en hun oma aan vaders kant zijn dat ook.
Er wordt gezegd dat het deels genetische belasting is en hoe directer de lijn hoe sterker, maar hoeveel is dat dan en waar kunnen ze preventief aan werken: slaapritme, stress controleren en ventileren…?
Graag zou ik een idee krijgen van de nieuwste inzichten als die er al zijn.
Alvast bedankt!
Antwoord
Beste,
Dat is een heel belangrijke en relevante vraag. Er is inderdaad sprake van een duidelijke genetische factor voor psychose. Het gaat hierbij om heel veel verschillende genen, allemaal met hele kleine effecten op het risico voor psychose. Maar als broer of zus, is de kans natuurlijk groter dat je een gedeelte van die risico-genen met elkaar deelt.
Uit onderzoek blijkt dat broers of zussen ongeveer 16% kans hebben op het ontwikkelen van een psychose tegen 2% in de algemene bevolking. De kans is dus substantieel groter voor broers en zussen, maar tegelijk blijkt hieruit dat de overgrote meerderheid van broers en zussen geen psychose zullen ontwikkelen.
We weten ook dat omgevingsfactoren een belangrijke rol spelen. Een goed slaapritme en op een gezonde manier met stress omgaan zijn heel belangrijk. Goed voor jezelf zorgen is nog belangrijker voor iemand met een mogelijke kwetsbaarheid voor psychose. Zeker zo belangrijk is ook het vermijden van drugs, met name Cannabis en Amfetamine. Deze middelen vergroten het risico op psychose, zeker bij iemand met een genetische kwetsbaarheid.
Ik hoop dat dit jullie voldoende informatie heeft gegeven.
Beste groeten,
Inez
Beantwoord door: Inez Germeys op 16 november 2025
Inez is psycholoog en hoogleraar Psychiatrie binnen het Center for Contextual Psychiatry aan KU Leuven. Zij doet voornamelijk onderzoek naar de interactie tussen de persoon en zijn omgeving bij het ontstaan van psychische klachten. Inez is ook expert in het gebruik van digitale technologie bij de behandeling van psychische aandoeningen.
