Vraag

Ik heb nu al verschillende psychiaters gehad. Het is nooit gebeurd dat ze dezelfde medicatie hebben voorgeschreven.

Hoe komt dit? Heeft dit te maken met in welk product ze zelf investeren?

Antwoord

Beste,

Ik kan me voorstellen dat het heel verwarrend kan zijn om te moeten vaststellen dat er veel verschillende medicijnen worden voorgeschreven door verschillende psychiaters.

En als iets verwarrend is voor ons, hebben we allemaal de neiging om zowel fraaie als minder fraaie hypothesen daarover te bedenken. Dat is een heel menselijk fenomeen waar we allemaal vatbaar voor zijn. Dus alle begrip voor je vraag.

Zelf ga ik er vanuit dat er zeer weinig psychiaters zijn die investeren in medicijnen. Ten eerste omdat dat weinig deontologisch is. Ten tweede omdat die enkele individuele voorschriften van één arts méér nu ook niet echt een verschil zullen maken in de winst van een farmaceutisch bedrijf.

Wel lijkt er mij alvast minstens een dubbele logische verklaring te zijn voor dit fenomeen.

Eerst en vooral zijn er relatief veel keuzemogelijkheden binnen elk type medicijn: er zijn, zowel in de klasse van antidepressiva, de klasse van de antipsychotica en de klasse van de kalmeer- en slaapmiddelen, al zeker telkens 20 verschillende producten waaruit een psychiater kan kiezen. De keuze voor het meest geschikte medicijn bij elk individu, wordt afgewogen op basis van twee zaken. Er wordt gekeken naar de klachten in het verleden, maar evenzeer van het moment zelf, de mogelijke bijwerkingen, de individuele tolerantie, andere kwetsbaarheden die er zijn en andere medicijnen die worden ingenomen. Kortom, er spelen heel wat individuele en doorheen die tijd veranderende variabelen een rol. En het is natuurlijk ook waar dat iedere psychiater meer ervaringskennis opbouwt met bepaalde medicijnen dan met andere, en zich daar dan ook meer vertrouwd bij voelt om de patiënt het beste te begeleiden bij de inname daarvan.

Ten tweede is het stellen van een diagnose een vrij complex en dynamisch proces, zodat door verdere evolutie in de tijd deze diagnose soms bijgesteld of verfijnd wordt. Bij de opbouw van die nieuwe inzichten wordt dan soms ook gekozen voor een ander medicijn. Een voorbeeld hiervan is het overstappen van gewone antidepressiva naar stemmingsstabilisatoren op het moment dat duidelijk wordt dat iemand eerder een bipolaire kwetsbaarheid vertoont.

Ik hoop dat je hiermee alleszins een beetje meer zicht hebt gekregen op welke factoren psychiaters in rekening brengen in hun voorschrijfgedrag.

Zonder twijfel zijn er nog andere aspecten die een rol kunnen spelen, maar dit lijken mij alvast de voornaamste te zijn. Misschien zou ik je wel willen stimuleren om dezelfde vraag toch ook eens aan je huidige behandelaar voor te leggen. Zo kunnen jullie samen misschien eens je geschiedenis van ingenomen medicijnen overlopen.

Wim Simons

Wim is behandelend en beleidspsychiater in de VZW St. Annendael in Diest. Samen met de multidisciplinaire teams binnen en buiten het ziekenhuis probeert hij voortdurend in een verbindende en evenwaardige open dialoog te gaan met mensen met ernstige psychiatrische problemen én hun betrokkenen. Om samen te werken aan hun herstel.