De ‘blauwdruk goede psychosezorg’ is samen met haar ambities wereldkundig gemaakt. Een boeiende studiedag met 300 enthousiaste deelnemers helemaal in het teken van ontmoeting.

Zoals beloofd vind je hier een greep uit woorden van sprekers die inspireren tijdens de studiedag van 2 september. Woorden die het begin zijn van een 1ste stap naar cultuurverandering ten aanzien van mensen met een ernstige psychische kwetsbaarheid.

Over de studiedag

De inleidingen door Prof. Dr. Ann Buysse en minister Frank Vandenbroucke tonen onmiddellijk het belang van het universitair onderzoek naar goede psychosezorg. Iedereen zit op de punt van zijn stoel en luistert met hoge verwachtingen.

We onthouden van de decaan en de minister:

• wanneer sociaal bewogen ondernemers en bevlogen academici samenwerken, beweegt er iets
• persoonsgerichte zorg vraagt ‘zorgvuldigheid’
• er is federaal al op verschillende manieren ingezet op geïntegreerde zorg, zeker wat betreft infrastructuur; vroegdetectie, HIC, herziening wet inzake bescherming en crisisinterventie
• op niveau van kwaliteit is er een cultuurverschuiving nodig die alleen kan worden bereikt via samenwerken

En precies op de behoefte aan die cultuurverandering probeert de blauwdruk een antwoord te formuleren.

Stof tot nadenken

Dr. Bart Rabaey schept een kader en maakt ons duidelijk dat ‘herstelondersteunende zorg’ niet nieuw is De wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schuift deze manier van werken al naar voren sinds 2001. Herstelondersteunend werken in de praktijk is dus moeilijker dan gedacht.

Prof. Stijn Vanheule en doctoraatsstudente Margot De Sloover nemen ons mee door een lijst van 13 thema’s die als resultaat uit het onderzoek komen. 13 concrete handvaten om organisaties/teams te helpen evolueren naar meer ‘herstelondersteunend werken’. Vele thema’s lijken evident, maar zijn ze dat ook? Margot en Stijn wisselen elkaar af, loodsen ons door de handvaten en staven elk thema met voorbeelden uit de praktijk.

Pauze

Tijdens een korte onderbreking wordt iedereen uitgenodigd om de benen te strekken. We mogen ondertussen kennis maken met Matthias Smet. Zijn conceptueel kunstwerk ‘The Blue Bang’ staat centraal op het podium. Een kunstwerk dat is ontstaan tijdens een crisismoment waarbij Matthias is opgenomen naar aanleiding van zijn psychosegevoeligheid.

Vormingsaanbod vanuit PsychoseNet

Om te voorkomen dat al het harde werk boven op de stapel brochures van een voorziening komt te liggen, engageert team PsychoseNet zich om een vormingsaanbod te ontwikkelen om de blauwdruk te helpen implementeren. De coördinator van PsychoseNet België, Leen Verhaert, en prof. dr. Inez Germeys lichten toe. Er wordt een vormingsaanbod ontwikkeld op 2 niveaus dat via procesbegeleiding zal worden uitgerold. In een notendop:

1. Vorming binnen een organisatie via verschillende contactmomenten

• de vorming is een reflectieproces
• een proces dat cultuurverandering ambiëert, verspreid over 1 à 2 jaar
• georganiseerd in samenspraak met hulpverleners, patiënten en familie
• via bevraging op alle niveaus binnen een organisatie/team, een 360° analyse
• met een actieplan dat, opnieuw in samenspraak, het licht ziet

2. Vorming tussen ggz-organisaties binnen een netwerk

• lerende netwerken opzetten
• voorzieningen zullen samen zorgkwaltiteit vanuit een herstelondersteunende bril evalueren en bijsturen
• ggz-organisaties bij elkaar brengen om van elkaar te leren en vooral trots te zijn op hun eigen sterktes

Organiseer zorg in samenspraak

Thema 9 van de blauwdruk zegt dat je zorg best organiseert in samenspraak. PsychoseNet voegt onmiddellijk de daad bij het woord en vergaart via een afsluitend salongesprek feedback bij experten uit verschillende disciplines die het rapport gelezen hebben en hardop meedenken:

• er is een algemene consensus over wat ‘goede psychosezorg’ is (psychiater)
• het verhaal van de patiënt staat duidelijk centraal, zo moet het (ervaringsdeskundige)
• nieuwkomers kunnen opgeleid worden met de blauwdruk (algemeen directeur kenniscentrum)
• vertrouwen geven aan de hulpverlener en maken dat ze zelfvertrouwen krijgen is essentieel (psychologe)
• jaren palaberen en niks veranderen is geen goed plan, laten we gewoon starten, desnoods met onze voeten in de modder (psycholoog en bestuurslid PsychoseNet)

Er wordt bedankt met een LP gemaakt en gesigneerd door ervaringsdeskundigen en medewerkers van Villa Voortman, een laagdrempelig inloophuis voor mensen met een dubbeldiagnose. Een prachtig cadeau dat de focus van de dag perfect capteert. Iedereen telt mee.

---

Via deze linken kan je alvast materiaal downloaden om mee aan de slag te gaan:

1. de pancarte met de 13 thema’s om herstelondersteunende psychosezorg te faciliteren
2. de brochure die kort uitlegt waarvoor de thema’s staan, met quotes van verschillende deelnemers
3. het onderzoeksrapport dat kan dienen als inspiratie om met de blauwdruk aan de slag te gaan

---

Lees ook Blauwdruk goede psychosezorg (1) en Blauwdruk goede psychosezorg (2) en Blauwdruk goede psychosezorg (3)

Een extra dankjewel aan peter van PsychoseNet Sven unik-id. Op basis van zijn kunstwerk Nice to meet you is de brochure van de blauwdruk vormgegeven.

Via VRT Max, kan je VRT NWS LAAT van 2 september 2025 beluisteren. Stijn Vanheule en Leen Verhaert werden uitgenodigd naar aanleiding van de studienamiddag.