Vraag

Hi Philippe,

Ik heb twee keer een psychose gehad en ben benieuwd wat ik allemaal kan doen om mijn weerbaarheid te verhogen / kans op een volgende psychose zo klein mogelijk te maken?

Alvast bedankt!

Antwoord

Beste,

Bedankt voor je vraag. Het is natuurlijk cruciaal voor je toekomst om je weg te vinden om om te gaan met je kwetsbaarheid. Er zijn een aantal zaken die je kunnen helpen (het zijn geen tovermiddelen maar kunnen wel heel belangrijk zijn om een bevredigend leerproces te ontwikkelen).

• Verzamel kennis over psychose en psychisch lijden. Richt je hierbij meer op de ervaringsverhalen dan op de biologische kennis. Hetgeen ervaringsverhalen je leren is dat er geen 'gouden weg' is naar weerbaarheid, maar dat weerbaarheid groeit doorheen een persoonlijk verkenning en leerproces. Ervaringsverhalen bieden daarom inspiratie (en hoop), geen toveroplossingen;
• Herstellen doe je niet alleen. Blijf in nauw contact met je naast betrokkenen. Zij kennen je en kunnen je soms waardevolle inspiratie bieden. Het is soms moeilijk om hun feedback te plaatsen (zij hebben je kwetsbaarheid niet en kunnen je niet ‘helemaal’ begrijpen) maar ze kennen je wel als "Jan" of "Christine" en weten wat je vroeger kon begeesteren… Bij herstellen is dit waardevolle informatie. Want een van de belangrijke punten is dat je de continuïteit herstelt tussen je vroegere en je toekomstige leven. Ook wanneer je een psychose hebt meegemaakt blijf je dezelfde persoon.
• Herstellen doe je niet alleen. Omdat het soms moeilijk en zelfs pijnlijk kan zijn om contact te houden met familie en vrienden die niet hetzelfde ervaren dan jezelf (soms zelfs hun leven verder uitbouwen terwijl dat van jou lijkt stil te staan) is een belangrijke bron van steun en kennis een ervaringsdeskundige die iets soortgelijks heeft meegemaakt en hierdoor jou ervaringen het best kan begrijpen. Ze zijn een model. Maar iedereen is uniek. Wat je als eigen ervaring meemaakt, kan verschillen van die van een ervaringswerkers. Daarom hebben ervaringsdeskundigen de kennis van honderden andere mensen met ervaring, leren integreren.
• Mensen om je heen zijn belangrijke ondersteuners in je persoonlijk leerproces. Ze kunnen je helpen om jezelf te leren kennen. Het is belangrijk te weten waar je kwetsbaarheden liggen. Dat kan met eten en slapen te maken hebben. Of soms met energie (teveel hooi op de vork nemen, of net veel te weinig waardoor je geen uitdagingen meer meemaakt waardoor je batterij opgeladen kan worden). Het allerbelangrijkste is dat je gedoseerd leert. De herinnering aan een psychose is vaak overweldigend en maakt jezelf (en je omgeving) angstig - paniekerig. Dit wil je nooit meer meemaken. En als gevolg daarvan trek je je terug. En hierdoor leer je niet veel (behalve om je veilig te stellen). En dat is geen goede raadgever. Bij herstellen is het belangrijk te leren hoe je ‘je ding kunt doen’. Met andere woorden, een voor jou bevredigend leven te leiden. Het is niet verkeerd om dat leerproces soms enkele weken of maanden uit te stellen (op adem te komen). Maar uiteindelijk moet je verder en de leerervaringen opdoen die verder gaan tot een bevredigende oplossing maken.

Succes!!

Philippe Delespaul is een klinisch psycholoog en hoogleraar innovaties in de geestelijke gezondheidszorg aan de universiteit Maastricht. Hij heeft ervaring met wijkgerichte zorg en de ontwikkeling van weerbaarheid bij mensen met een psychose en hun betrokkenen.